Interviewen
Informatie verzamelen door middel van gesprekken
Wat is het?
Interviewen is het verzamelen van informatie door gesprekken met mensen te voeren. Zo kun je inzicht krijgen in hun gedachten, gevoelens en gedrag met betrekking tot het vraagstuk dat je onderzoekt.
Wanneer gebruik je het? En waarom?
Door te vragen en te luisteren kun je veel nuttige informatie krijgen. We kennen interviews van tv, waarin journalisten vol zelfvertrouwen scherpe vragen aan politici stellen om de waarheid nu eindelijk eens boven tafel te krijgen. Hoewel vraag- en luistertechnieken bij onderzoeksinterviews net zo belangrijk zijn, gaat het bij onderzoek ook om medewerking, vertrouwen en geloofwaardigheid. Je wilt graag dat mensen zich op hun gemak bij je voelen en hun gedachten, rijp en groen, met jou delen.
Hoe pas je het toe?
Je kunt een interview inhoudelijk van tevoren tot in de puntjes voorbereiden (gestructureerd interview) of de gespreksonderwerpen door de geïnterviewde laten bepalen (diepte-interview). Daar zitten vele gradaties tussen, die we semigestructureerde interviews noemen. Welk interview het beste past bij jouw onderzoek, hangt af van de hoeveelheid voorinformatie die je over het onderwerp hebt.
Gericht interview
Als er al veel geschreven is over je onderzoeksonderwerp en er is een conceptueel model, theorie of checklist voorhanden, dan kun je in een gestructureerd interview de geïnterviewde vragen stellen over dat model, theorie of checklist om zo eigen meningen en ervaringen boven water te krijgen.
Een voorbeeld van een gerichte interviewvraag is: In het Huis-van-Werkvermogenmodel worden vier dimensies van duurzame inzetbaarheid van medewerkers beschreven. Kunt u aangeven wat er in uw bedrijf aan fysieke gezondheid wordt gedaan en waar dit volgens u goed gaat en wat volgens u beter kan?
Het voordeel van de gerichte interviewmethode is dat het effectief en to-the-point is. Nadeel is dat je minder open staat voor nieuwe, verrassende inzichten uit de praktijk van alledag, omdat een algemeen geldende theorie leidend is.
Vrij interview
Ben je bezig met een nieuw thema, zoals bijvoorbeeld het gedwongen thuiswerken tijdens de covid- lockdown, dan heb je nog weinig steun aan de literatuur. Op zo’n moment kun je goed kiezen voor een vrij interview, waarin je de geïnterviewde uitnodigt om vrij te associëren op dit thema. Stel je inhoudelijk neutraal op en stel open (ook hier!) vragen over de ervaringsdeskundigheid van je respondent.
Een voorbeeld van een vrije interviewvraag is: Hoe was het gedwongen thuiswerken voor u? Wat werkte prettig voor u en wat kon volgens u beter? Welke gevolgen heeft dit voor u persoonlijk gehad?
Het voordeel van deze vrije interviewmethode, waarin je als onderzoeker weinig beperkingen in de te bespreken onderwerpen oplegt, is dat je soms verrassende inzichten krijgt. Nadeel is het gegeneraliseerde (of veralgemeende) karakter van de informatie die je krijgt.
Meer informatie
- Boek: Baarda, B. & Van der Hulst, M. (2017). Basisboek interviewen. Noordhof.
- Video: Armchair Academics. Qualitative Interviews: A How-To Guide to Interviewing. https://youtu.be/-HXNjMubuGg
- Website: WUR. Praktische handleiding interviewen. https://www.wur.nl/nl/show/Handvat-6.7-Praktische-handleiding-interviewen.htm
- Website: RUG Talentcentrum. Interviewen. https://www.rug.nl/language-centre/communication-training/academic/hacv/handboek/mondeling/student/interviewen/